Απεβίωσε ο Γιάννης Γαλάνης (“Καϊενάς) την 31-07-2011
31 Ιουλίου, 2011Προγραμμα Εκδηλώσεων της Παναγίας στα Βέρβενα
4 Αυγούστου, 2011
Ξεκλέβοντας λίγο από τον δυσεύρετο χρόνο μου λόγω της αδυφάγας καθημερινότητας – και “σκάλιζοντας” διάφορες πηγές παρασυρόμενος από μιά πατριωτική μέθη που ποτίζεται από την περίοδο του επερχόμενου 15 Αυγουστου και των Βερβενιώτικων πανηγυριών ανακάλυψα και την Μαρίκα Παπαγκίκα.
Μου έκανε εντύπωση και ανατρίχιασα κυριολεκτικά στο άκουσμα του τραγουδιού “Στα Βέρβενα στα Γιάννενα” (Δείτε το βίντεο παρακάτω ή κάντε κλικ εδώ ( track 3 από 6)
( – Ηχογράφηση στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής στα 1928. ) ακούγοντας τους στίχους που παραθέτω ΕΔΩ (.pdf αρχείο)
Η Μαρίκα Παπαγκίκα γεννήθηκε στην Κω την 1η Σεπτεμβρίου του 1890. Μετά από λίγα χρόνια η οικογένεια της μετανάστευσε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου και η Μαρίκα τραγουδά σε νυχτερινά κέντρα των ελληνικών αποικιών. Το 1915 ξαναβρίσκουμε τα στοιχεία της στην Νέα Υόρκη όπου διαμένει μαζί με τον άντρα της Κώστα Παπαγκίκα (σαντούρι) και εργάζονται σε νυχτερινά κέντρα. Το 1918 ιδρύουν την Victor Record Company, όπου και ηχογραφούν έναν μεγάλο αριθμό τραγουδιών. Από τα χρήματα των πωλήσεων, αλλά και από τις περιοδίες που έκαναν ανοίγουν το 1925 το πρώτο καφέ αμαν της Νέας Υόρκης με την ονομασία “Της Μαρίκας” ( “Marica’s”) . Την εποχή αυτή ίσχυε και η ποτοαπαγόρευση (το 5ο έτος της), και το μαγαζί τους ήταν και παράνομο ποτοπωλείο. Με την οικονομική κρίση του 1929 έχασαν τα πάντα, και εκεί σταμάτησε και η δισκογραφική καριέρα της. Πεθαίνει στις 2 Αυγούστου του 1943.
Η Μαρίκα Παπαγκίκα διακρινόταν για το πλούσιο ρεπερτόριο της, από ελαφρά, δημοτικά, ευρωπαικά μέχρι ρεμπέτικα τραγούδια, αλλά κυρίως για το Σμυρνέικο ύφος με το οποίο τραγουδούσε. Ήταν μια γυναίκα δραστήρια, μαχητική και διεκδικητική με δυναμικότατο χαρακτήρα. Θεωρείται από τις κυριότερες εκπροσώπους του ρεμπέτικου και σμυρνέικου τραγουδιού.
Δεν υπήρξε στην εποχή της καμία αναφορά για αυτήν ούτε στον Ελληνικό, αλλά ούτε και στον Ελληνοαμερικάνικο τύπο, καθώς τα καφέ-αμαν θεωρούνταν από κάποιους προσβολή και “πληγή” για την Ελλάδα και οτι εμπόδιζαν την καλή αποδοχή των Ελλήνων στην Αμερική…
Αξιόλογο γιά τις συνθήκες της εποχής όπου η Παπαγκίκα βιώνε, είναι το αρθρου του Σταύρου Φράγκου στην “Εφημερίδα της Διασποράς”, (Frangos, Steve. Marika Papagika and the Transformation of Modern Greek Music(1994)) από το οποίο οι μελετητές της λαογραφίας μπορούν να δουν τις επιρροές και να ερμηνεύσουν την παραλλαγή του γνωστού Βερβενιώτικου τραγουδιού. ( Οσοι το κάνουν θα είναι ενδιαφέρον να την αποστείλλουν για να την δούμε και εμείς.)
Αποστολή Αφιερώματος στα Βέρβενα.Νετ :
Δημ.Κ.Καραματζιάνης * Καθηγητής Φυσικής-Χημείας-Πληροφορικής
