Τα Βέρβενα

Τα  Βέρβενα (ή η Βέρβενα ή τα Βέρβαινα ) είναι από τα πιό ορεινά χωριά στην Αρκαδίας. Είναι χτισμένα στις βόρειες πλαγιές του Πάρνωνα σε υψόμετρο 1.160 μέτρων και είναι ένα από τα ορεινότερα χωριά του νομού Αρκαδίας. Βρίσκεται Ν.Α. της Τρίπολης, στον δρόμο από την Τεγέα προς το Πάρνωνα, 22 χιλ. από την Γαρέα και 7 χιλ. από το Μαυρίκι, είναι το τελευταίο χωριό της Τεγέας. Ενα πανέμορφο, καταπράσινο, γραφικό και ιστορικό χωριό  με μνημεία αξιόλογα για την ιστορία τους και την τεχνική τους, όπως: πυργόσπιτα, εκκλησίες, μαρμάρινα γλυπτά, που στολίζουν πλατείες και δρόμους.

Διοικητικά ανήκουν στον δήμο Βόρειας Κυνουρίας και σύμφωνα με την απογραφή του 2001 ο πληθυσμός τους είναι 302 κάτοικοι.

Κατά την αρχαιότητα, ίσως κατοικούσαν εδώ οι Βερβένιοι, αρκαδικό γένος, ενώ η περιοχή του σημερινού χωριού ανήκε στην Αρκαδία.

Ενδείξεις ύπαρξης του οικισμού κατά τη βυζαντινή περίοδο αποτελούν τα ερείπια παλαιότερων οικισμών στις γύρω περιοχές. Για μια περίοδο, η περιοχή ερημώνει από πληθυσμό αλλά επανακατοικείται κατά τον 17ο αιώνα. Σε απογραφή των Βενετών, το χωριό φέρεται να είχε 91 οικογένειες.

Το χωριό είναι χτισμένο σε ένα μικρό καταπράσινο φαράγγι περυ περιτριγυρισμένο από τρείς βουνοκορφές και είναι ιδιαίτερα φροντισμένο, διατηρώντας ένα ιδιαίτερο και ομοιόμορφο αρχιτεκτονικό χρώμα. Στους δρόμους και στις αυλές γλάστρες με πρασινάδα και λουλούδια, στενά ανηφορικά σοκάκια, μικρές γραφικές πλατείες, καλοσυντηρημένα γραφικά πετρόκτιστα σπίτια συνθέτουν ένα γοητευτικό σύνολο. Το ανοιξιάτικο και καλοκαιρινό δειλινό χαρίζει ένα ειδυλλιακό χρώμα στο χωριό.

Εχει αξιόλογες εκκλησίες όπως του Προδρόμου, που βρίσκεται στην άκρη του χωριού (δίπλα στον καταρράκτη “κνακία” που χύνεται στον “Σαρανταπόταμο’ ) , και της Παναγίας ( ή “Αγίας Τριάδας” ). Δίπλα στην εκκλησία του Προδρόμου είναι η “Μεγάλη Βρύση”, χτισμένη το 1788 από πέτρα και μάρμαρο. Η πρόσοψή της από μάρμαρο, αποτελείται από δύο καμάρες, όπου σε κάθε μία υπάρχουν από δύο γλυπτές πέτρινες γούρνες-κρουνοί με άφθονο νερό, και επίσης κοσμούνται με ανάγλυφες παραστάσεις, με ανθρώπους, φίδια, σταυρούς και ρόδακες. Οι δύο αψίδες στηρίζονται σε απομίμηση κιονόκρανου και η στέγη είναι σκεπασμένη με πλάκες. Η παραπάνω βρύση ήταν η μοναδική πηγή ύδρευσης του χωριού, μέχρι να φτιαχτεί το υδραγωγείο. (βλέπε γωτογραφικό υλικό στον επίσημο ιστότοπο μας καθώς και στην επίσημη ιστοσελίδα στο Facebook).

Έντονη παρουσία στον εξωραϊσμό του χωριού έχει ο τοπικός πολιτιστικός και μορφωτικός σύλλογος Βερβενιωτών (“Κνακεάτις Αρτεμις”). Το χωριό το χειμώνα συνήθως δεν κατοικείται.  Όλοι οι κάτοικοι  χειμαδιάζουν εδώ και πολλά χρόνια στον οικισμό κάτω Βέρβαινα (κοντά στο Άστρος), στο Άστρος και στα Kάτω Δολιανά. Αντίθετα, το καλοκαίρι γνωρίζει αξιόλογη κίνηση, αφού πολλοί κάτοικοι ανεβαίνουν στο χωριό μαζί και με άλλους παραθεριστές που κατάγονται από αυτό. Το ίδιο χαρακτηριστικό παρουσιάζουν πολλά χωριά της περιοχής, όπως τα Βούρβουρα, Κούτρουφα και Δολιανά.